Dąbrowa Górnicza rondo Żołnierzy Wyklętych: jest zgoda na nowych patronów

Pomysł początkowo przepadł i miał zostać poddany konsultacjom społecznym. Dlaczego „Żołnierze Wyklęci” mieliby zaistnieć także w Dąbrowie Górniczej, która od dawien dawna kojarzona jest z tak zwanym Czerwonym Zagłębiem i to właśnie tu decyzją Edwarda Gierka powstał jeden z symboli komunistycznej Polski, a więc Huta Katowice?

– To jest właśnie ostatni moment, by przywrócić ich ludzkiej pamięci i przywrócić im honor – przekonuje radny Zbigniew Łukasik z Towarzystwa Przyjaciół Dąbrowy Górniczej. – Czy to, co robili, to była walka o niepodległość, czy także mordy, to trudno dziś jednoznacznie oceniać. Najważniejsze, że walczyli o Polskę, a kiedy byli wyłapywani, nie mieli żadnych obrońców. Byli skazani na zagładę. A walczyli właśnie po to, by Polska nie stała się osiemnastą republiką radziecką. Nie bądźmy tchórzami, pozwólmy ich upamiętnić w naszym mieście – dodaje.

To jednak nie przekonało większości radnych, którzy uważali, że za wcześnie na takie decyzje. – Były to czasy trudne, mordowano się nawzajem. To temat świeży, wywołujący wiele emocji. To były oddziały partyzanckie, ale i bandyckie. Do tego tematu musimy dojrzeć – mówi radny Tadeusz Orpych, radny SLD. – Poza tym nie wiem, czy nazywanie ronda u zbiegu ulic Tadeusza Kościuszki, Jana III Sobieskiego i Królowej Jadwigi rondem „Żołnierzy Wyklętych” to dobry pomysł. Może tę nazwę zarezerwować dla jednego z nowych rond, powstających na drogach dojazdowych do terenów inwestycyjnych w dzielnicy Tucznawa – dodaje. – Sprawę działalności „Żołnierzy Wyklętych” znamy wybiórczo. Trzeba to wyjaśnić do końca. Ci ludzie walczyli z systemem. Ja ich oceniam jako ludzi, którzy walczyli z komunizmem. Jednak za mało o tym wiemy – wtóruje radny PO, Artur Borowicz. – Mamy teraz taką modę na „Żołnierzy Wyklętych”. Ja nie mówię, że im się nie należy uhonorowanie, ale trzeba to wszystko do końca wyjaśnić – dodaje radny Niezależnych Szymon Widera.

Zdaniem prezydenta Dąbrowy Górniczej Zbigniewa Podrazy najlepszym wyjściem byłoby ogłoszenie konsultacji społecznych, tak by w tej sprawie wypowiedzieli się też mieszkańcy miasta.

Ostatecznie jednak ten punkt obrad nie został zdjęty z porządku (9 radnych było za, 10 przeciw, a 1 się wstrzymał), a w powtórnym głosowaniu nad projektem uchwały w tej sprawie 13 radnych było za, 4 przeciw, a 3 wstrzymało się od głosu. Tak więc rondo w centrum będzie nosić imię Żołnierzy Wyklętych.

Ronda im. Żołnierzy Wyklętych są dziś m.in. w Krakowie, Wrocławiu, Szczecinie i Gdyni, oraz w Sosnowcu i Jaworznie. Ulica im. Żołnierzy Wyklętych jest także w Warszawie.

W Sosnowcu decyzja o nadaniu rondu u zbiegu ulic 11 Listopada i Klonowej imienia Żołnierzy Wyklętych zapadła już we wrześniu 2012 r. Za uchwałą w tej sprawie było 19 radnych, dwóch wstrzymało się od głosu, a czterech było przeciw. Rondo im. Żołnierzy Wyklętych istnieje też w Jaworznie, w rejonie ulicy Rzemieślniczej.

W Żorach pomnik żołnierzy wyklętych w listopadzie 2013 r. stanął na cmentarzu przy kościele farnym w śródmieściu. Głównym elementem jest odlana w brązie płaskorzeźba orła, wyrywającego się zza krat. Jest krzyż wojskowy, odznaka Konspiracyjnego Wojska Polskiego, wraz z napisem: Żołnierzom Wyklętym Mieszkańcy Żor. Na boku zostały umieszczone nazwiska poległych żołnierzy.