35-lecie Porozumienia Katowickiego: uroczystości, Krzyże Wolności i Solidarności wręczone [ZDJĘCIA]

35-lecie Porozumienia Katowickiego: uroczystości, Krzyże Wolności i Solidarności wręczone [ZDJĘCIA]

Rano o godz. 9.00 odbyła się uroczysta msza święta w kościele pw. św. Antoniego i złożenie kwiatów przed Ołtarzem Ojczyzny oraz pod krzyżami katyńskimi. O godz. 10.30 miały miejsce główne uroczystości pod pomnikiem Porozumienia Katowickiego: złożenie kwiatów pod krzyżem przed bramą huty ArcelorMittal Poland oddział Dąbrowa Górnicza (dawniej Huta Katowice), oraz przejście pod pomnik Porozumień Katowickich, gdzie uczestnicy wydarzeń sprzed 35 lat oraz współcześni świadkowie historii wygłosili okolicznościowe przemówienia.

Pierwszy przewodniczący MKZ w Hucie Katowice, sygnatariusz Porozumień Katowickich, Andrzej Rozpłochowski, stwierdził. – Czuję się odpowiedzialny za ten przewrót wobec komunistów, który zainicjowaliśmy. Smuci mnie, kiedy mówi się o Porozumieniach Sierpniowych, to mówi się jednym tchem od 1980 roku, to był Szczecin, Gdańsk i to było Jastrzębie. Dziś czasami się słyszy i wiele innych miast w Polsce. To nie prawda, nie było wiele innych miast polskich, które poza Szczecinem, Gdańskiem, Szczecinem i Dąbrową Górniczą, zawarły porozumienie i ludzie strajkowali. Zawarliśmy te porozumienia, ale z nadzieją, że te porozumienia umożliwią narodowi wkroczenie na drogę do wolności, odebrania komunistom władzy. Chciałbym bardzo mocno w tym miejscu podkreślić, że wartość tych wydarzeń tutaj, która była oczywista dla ludzi w 1980 i 1981 roku, po 35-latach wyrzucenia na śmietnik są próby wstawania z niepamięci, że powolutku to się zmieni. Było to czwarte porozumienie, nasze dąbrowskie, które nie weszło już od 11 września, do panteonu oficjalnej pamięci i stan taki trwa mocno do dzisiaj. Dopiero porozumienie katowickie pozwoliło na tworzenie jednego i niezależnego ruchu związkowego w całym kraju, bo 11 września 1980 r. tu w tej hucie wynegocjowano postulat, iż porozumienie gdańskie obowiązuje na terenie całego kraju. Powtarzajcie to państwo wszędzie, bo dziś podtrzymuje się nieco inną narrację. Inne porozumienia nie miały charakteru ogólnokrajowego, tylko lokalny i to jest nasza piękna sprawa. Piękna karta ludzi z Huty Katowice.

- To wy będziecie odpowiedzialni za swoje miasto, za swoją małą ojczyznę, ale będziecie tak samo odpowiedzialni za Polskę. I trudno Wam będzie znaleźć lepsze wzory niż właśnie takie, jakie prezentowali ludzie dzisiaj odznaczeni. Bo to jest kolejny niezwykły aspekt Krzyża Wolności i Solidarności – zwrócił się do młodzieży uczestniczącej w uroczystości wręczania Krzyży Wolności i Solidarności dr Łukasz Kamiński, prezes Instytutu Pamięci Narodowej. – To jest tak naprawdę odznaczenie za postawę. Za umiejętność dokonywania właściwego wyboru w czasie trudnym. Stanięcia po właściwej stronie, kiedy cena była nieraz bardzo wysoka. Patrzcie na postawę tych, którzy zostali dziś odznaczeni, którzy zostali odznaczeni wcześniej i będą odznaczeni w przyszłości. A wszystkich dziś odznaczonych bardzo proszę, nie tylko składając gratulacje, abyście dla tych młodych ludzi byli przewodnikami. Abyście im pokazywali, co to znaczy być wolnym, solidarnym – dodał.

Wojewoda śląski Piotr Litwa: - To dla mnie kolejna lekcja historii. Lata 2014-2015 to lata kolejnych jubileuszów. 25 lat samorządności, wolności, 15 lat w NATO, 10 lat w Unii Europejskiej. To wszystko nie byłoby możliwe, gdyby nie działalność osób, które zostały tu dziś docenione i odznaczone. Wyrazy uznania, szacunku. Dziękuję w imieniu własnym, mieszkańców woj. śląskiego, za to co zrobiliście na rzecz naszego kraju. Nie wiedziałem o tym, że wśród odznaczonych będzie moja nauczycielka z liceum, pani profesor Janina Danuta Pillardy–Kozarzewska. Była nauczycielem fizyki, była jedną z najbardziej sympatycznych nauczycielek w naszym liceum w Katowicach. Proszę pani profesor przyjąć ode mnie podziękowania za lata spędzone w szkole. W takich okolicznościach za to, że mogłem poznać taką osobę jak pani jeszcze raz chciałem podziękować.

W programie ponadto konferencja edukacyjna dla młodzieży oraz zaproszonych gości, podczas której będzie niepowtarzalna okazja do spotkania z uczestnikami wydarzeń sprzed trzydziestu pięciu lat. W dyskusji wezmą udział doradcy MKZ Katowice: Piotr Andrzejewski, Andrzej Czuma, mec. Jan Łopuszański i Adam Gessler – twórca „Tragedii Romantycznej”. Prowadzenie: dr Jarosław Neja (IPN Katowice). W drugiej części – spotkanie z działaczami MKZ Katowice: Andrzejem Rozpłochowskim, Jackiem Jagiełką, Zbigniewem Kupisiewiczem, Janem Cegielskim, Eugeniuszem Karasińskim, Jadwigą Chmielowską, Stanisławem Kruszyńskim. Prowadzenie: dr Katarzyna Wilczok (ŚCWiS).

Podczas konferencji zostanie zaprezentowana wystawa „Zapomniane Porozumienie Katowickie – wkład MKZ Katowice NSZZ Solidarność w dorobek kulturowy regionu”.

LISTA OSÓB UDEKOROWANYCH KRZYŻAMI WOLNOŚCI I SOLIDARNOŚCI

Józef Bocian

Zofia Krystyna Brodzka

Andrzej Bobola Czuma

Alfred Józef Gilner

Krzysztof Jan Gosiewski

Czesław Franciszek Grabis

Józef Gulczyński

Dorota Małgorzata Huras

Stanisław Leszek Janik

Stefan Jarząbek

Bożena Grażyna Kawenczyńska

Stanisław Antoni Kiermes

Zbyszek Marian Klich

Barbara Jadwiga Kowalczyk

Ewa Urszula Kozłowska

Stanisław Kruszyński

Maciej Kazimierz Kudła

Leszek Roman Lodowski

Andrzej Lorencki

Radosława Małgorzata Misiołek

Jan Tadeusz Mogielski

Franciszek Ignacy Noras

Janina Danuta Pillardy–Kozarzewska

Stanisława Przytocka

Anna Jadwiga Rakocz

Maria Rosińska–Ganszyniec

Andrzej Ryszard Rozpłochowski

Marianna Rzepczyńska

Jerzy Adam Sienicki

Jadwiga Katarzyna Szterk

Iwona Świętochowska

Andrzej Tadeusz Tomaszewski

Janina Turek

Anna Łucja Walisko–Brysch

Stanisław Wieczorkowski

Krzysztof Witek

Czesław Krzysztof Zbroja

Sławomir Wawrzyniec Bugajski

Porozumienie Katowickie 1980, jedno z tzw. porozumień społecznych, podpisane 11 IX 1980 przez Komisję Rządową i MKR w Hucie Katowice; dotyczyło przede wszystkim gwarancji realizacji porozumienia gdańskiego w zakresie tworzenia struktur NSZZ. Ustalenia dokumentu obejmowały zobowiązanie władz do akceptacji działań, zmierzających do powstawania, organizowania i funkcjonowania struktur Związku na terenie całego kraju. Strona rządowa gwarantowała: dostęp do mediów, zwolnienie z obowiązku pracy osób pełniących funkcje związkowe z zachowaniem prawa do wynagrodzenia, udostępnienie pomieszczeń przez dyrekcje zakładów pracy lub władze terenowe z przeznaczeniem na działalność związkową, możliwość współdecydowania o sprawach pracowniczych i socjalnych, możliwość otwarcia rachunków bankowych oraz gwarancję uczestnictwa strony związkowej w pracach nad nowymi ustawami: Kodeksem pracy, o związkach zawodowych i o samorządzie robotniczym. Ustalono, że dokumenty konieczne do dopełnienia formalności – statuty, składy władz i wnioski o przyznanie lokali – będą przedstawiane wojewodom właściwym dla miejsca działania. Strona rządowa zobowiązywała się ponadto do zapewnienia bezpieczeństwa wszystkim strajkującym, członkom komitetów strajkowych i robotniczych oraz ich rodzinom, a także osobom wspomagającym komitety robotnicze. Ze strony rządowej sygnowali: minister hutnictwa Franciszek Kaim, dyr. nacz. HK Zbigniew Szałajda, podsekretarz stanu w Ministerstwie Hutnictwa Kazimierz Sąda, dyr. nacz. Huty im. Lenina Eugeniusz Pustówka, dyr. generalny Zjednoczenia Metali Nieżelaznych Franciszek Grzesiek, dyr. Departamentu Pracy i Płac Ministerstwa Hutnictwa Michał Stopaniak oraz przewodniczący ZZ Hutników Antoni Seta. Z ramienia MKR: przewodniczący MKR HK Andrzej Rozpłochowski, wiceprzewodniczący MKR HK Jacek Jagiełka i Bogdan Borkowski, sekretarz MKR Kazimierz Świtoń, Aleksander Karpierz, Zbigniew Kupisiewicz i Wiesław Tatko. W negocjowaniu porozumienia, w charakterze doradców, udział wzięli: Wiesław Chrzanowski, Stefan Kurowski, Janusz Krzyżewski, Zbigniew Bogusławski.