Co z nowym centrum Dąbrowy Górniczej? Kiedy ruszą prace? Będą zmiany w projekcie, więcej zieleni i mieszkań

Pierwsze zmiany. Fabryka już żyje swoim życiem

Dotychczas przygotowana została m.in. szczegółowa koncepcja architektoniczno-urbanistyczna Fabryki Pełnej Życia, analiza ekonomiczna dla podmiotu zarządzającego oraz strategia rozwoju Fabryki Pełnej Życia pod kątem ekonomicznym i zaangażowania mieszkańców. W 2019 r. oddany został do użytku pierwszy zrewitalizowany budynek po dawnej fabryce obrabiarek „Defum”, który został przekształcony w budynek wystawowy – multimedialne centrum Fabryki Pełnej Życia wraz z zagospodarowaniem terenu. W 2020 r. na miejscu kolejnych wyburzonych budynków modelarni i biurowca stworzona została śródmiejska strefa rekreacyjno-wypoczynkowa. W 2021 roku powstała natomiast tzw. strefa smaku z punktami gastronomicznymi zlokalizowanymi w sąsiedztwie centrum Fabryki Pełnej Życia.

Takie są plany. Biura, mieszkania, parkingi podziemne i mnóstwo zieleni

Nowa koncepcja architektoniczna zwycięskiej w konkursie pracowni Analog przewiduje m.in. 10 tys. m kw. powierzchni mieszkaniowej, 14 tys. m kw. powierzchni biurowej i 9 tys. m kw. powierzchni usługowej. W centrum miasta ma stanąć hala wystawowa, browar rzemieślniczy z restauracją, 5 budynków biurowo-usługowych, zielony pasaż, hotel butikowy z 35 pokojami, wieża z tarasem widokowym, food hall, czyli pasaż z gastronomią i restauracjami oraz 9 budynków mieszkalnych (około 150 mieszkań). Zaplanowanych zostało ponad 650 miejsc parkingowych (jeden z parkingów obok ul. Kolejowej będzie mieć pięć kondygnacji).

Centrum ma wyróżniać proekologiczność – przewidywane jest wykorzystywanie deszczówki, montaż paneli fotowoltaicznych, zielone tarasy, w licznych oczkach wodnych sadzona będzie miejscowa roślinność z Pogorii, a wśród drzew nie zabraknie dębów oraz drzew owocowych, które przyciągną ptaki. Nie zapomniano również o wypożyczalni rowerów miejskich, rowerów elektrycznych i stacji ładowania samochodów elektrycznych. Innym ważnym elementem projektu jest tożsamość Zagłębia Dąbrowskiego – historyczna (nazwy alei i pasaży nawiązywać będą do miejscowych przedsiębiorców) i teraźniejsza (mapy podkreślające dzielnicowe zróżnicowanie Dąbrowy Górniczej).

Przygotowania do pozyskania funduszy, by być gotowym na czas

26 lipca 2021 r. podpisana została z pracownią architektoniczną Analog umowa, poprzedzona postępowaniem o udzielenie zamówienia publicznego w trybie przetargu nieograniczonego, dotycząca opracowania dokumentacji projektowej dla pierwszego etapu realizacji nowego centrum Dąbrowy Górniczej na podstawie Szczegółowej Koncepcji FPŻ. Koszt całego opracowania to 1 mln 908 tys. 130,08 zł netto. W tym samym czasie złożona została tzw. fiszka dla projektu „Fabryka Pełna Życia – nowe centrum Dąbrowy Górniczej” jako części projektu kluczowego pn. „Wschodnia brama innowacji Województwa Śląskiego” w ramach Funduszu Sprawiedliwej Transformacji dla Województwa Śląskiego. To drugie wymusza wydzielenie z projektu Fabryka Pełna Życia zadań najbardziej atrakcyjnych dla finansowania publicznego, przygotowanie dokumentacji technicznej, analizy prawnej pod kątem pomocy publicznej oraz biznes planu pod kątem realizacji kluczowych wskaźników dla programów operacyjnych UE w nowej perspektywie 2021-2027.

Zarząd spółki Fabryka Pełna Życia chce bowiem doprowadzić bowiem do sytuacji, by w momencie uruchomienia dystrybucji funduszy unijnych w ramach nowej perspektywy (2021-2027) projekt Fabryka Pełna Życia spełniał wszystkie kryteria oceny i znajdował się na maksymalnym stopniu zaangażowania, tzn. projektowego, biznesowego, organizacyjnego.

- Obecnie projektanci z pracowni Analog zakończyli już pierwszy etap przewidziany umową, czyli przygotowanie mapy do celów projektowych wraz z kompletem wywiadów branżowych. Trwają pomiary nieruchomości, przygotowywana jest dokumentacja geologiczna, opracowania inwentaryzacyjne i ekspertyzy techniczne stanu istniejącego wszystkich przebudowywanych i adaptowanych budynków z uwzględnieniem projektowanej przebudowy i zmiany sposobu użytkowania – mówi Wojciech Czyżewski, prezes zarządu spółki Fabryka Pełna Życia, odpowiedzialnej za realizację całego projektu zmian w śródmieściu Dąbrowy Górniczej.

Będą zmiany. Postawią m.in. na zieleń i więcej mieszkań. Biura po nowemu

Spółka zamierza doprowadzić do budowy wszystkich zaplanowanych obiektów w formie określonej w Szczegółowej Koncepcji Urbanistyczno-architektonicznej FPŻ. Ważne będą także powiązania komunikacyjne i funkcjonalne z terenami wokół nowego centrum. Dlatego spółka chce „wpisać” Fabrykę Pełną Życia w obszar Dąbrowy Górniczej, głównie poprzez powiązanie tej przestrzeni z nowym układem komunikacyjnym, realizowanym obecnie wokół centrum przesiadkowego PKP Dabrowa Górnicza Centrum i nowym układem komunikacyjnym na osi ulic Piłsudskiego-Królowej Jadwigi-Sobieskiego. To inwestycja tramwajowa, w tym zintegrowane przystanki tramwajowo-autobusowe, a także z terenem przez Pałacem Kultury Zagłębia, czyli placem Wolności i parkiem Hallera.

Dziś wiadomo już jednak, że część planów musi ulec modyfikacji. W dobie trudnej sytuacji związanej z COVID-19 pod znakiem zapytania staje m.in. budowa hotelu butikowego. Inaczej muszą także wglądać przestrzenie biurowe.

- Pandemia spowodowała konieczność przemodelowania projektu, zwłaszcza przestrzeni biurowych. Zmierzamy w stronę mieszania funkcji w ramach poszczególnych obiektów, czyli jeszcze większego zróżnicowania podziałów funkcjonalnych. Uszczegóławiamy przy tym funkcje dla obiektów o przeznaczeniu społecznym – wyjaśnia Wojciech Czyżewski.

- Za przykład niech posłużą najnowsze propozycje zarządu FPŻ dotyczące hali H5, która, po uzyskaniu wsparcia unijnego, miałaby się stać centrum kultury i aktywizacji społecznej. Miejscem dla MOPT, ale nie tylko, bo także miejscem organizacji konferencji, pokazów, projekcji filmowych, itd., z nowoczesną mobilną salą, umożliwiającą wiele wariantów ustawienia sceny i widowni. W zależności od rodzaju wydarzenia. Byłoby to miejsce dla stowarzyszeń, kół zainteresowań, z pomieszczeniami do organizacii warsztatów, spotkań i zabawy, miejsce aktywizacji społecznej, powierzchnia ekspozycyjna, uzupełnienie funkcji pasażu miejskiego – dodaje.

Spółka zamierza wzorować się np. na Nowym Teatrze w Warszawie, który pełni różne funkcje w zależności od pory dnia, dostosowując się do rytmu dzielnicy. Rano jest kawiarnią, do której można wskoczyć na spotkanie biznesowe, co-working space, która wraz z upływem godzin płynnie przechodzi w lokalną stołówkę, żeby pod koniec dnia stać się barem, domem kultury, a czasami, choć to najrzadziej, również teatrem. Działa tu Nowa Księgarnia, a w weekendy przestrzeń teatru staje się wielkim placem zabaw, wybiegiem dla psów i torem treningowym dla dziecięcych hulajnóg i rowerków.

Zwiększona zostanie także rola zieleni w nowym centrum Dąbrowy Górniczej. Od samego początku projekt Fabryka Pełna Życia realizowany był z myślą o możliwie najszerszym wykorzystaniu zieleni, stąd chociażby projekt zielonego rynku, porośniętego trawą, który ma być swoistym wyróżnikiem Dąbrowy Górniczej.

- Wyzwania klimatyczne przed jakimi obecnie stoimy i rosnące oczekiwania społeczne powodują jednak konieczność jeszcze większego, bardziej „radykalnego” podejścia do tej kwestii. Zieleń i woda – w naszym zamierzeniu te dwa elementy powinny decydować o charakterze nowego centrum Dąbrowy Górniczej – podkreśla prezes zarządu Fabryki Pełnej Życia. - Na pewno rozpoczniemy od realizacji sieci, w tym zbiorników do powtórnego wykorzystania wód deszczowych i konstrukcji fotowoltaicznych oraz przestrzeni publicznych. Na podstawie zmienionego planu zagospodarowania terenu – z założeniem większej roli zieleni i większej ilości miejsc „chłodnych”, czyli wykorzystujących lub zawierających wodę – dodaje.

Wielce prawdopodobne jest, że na obszarze nowego centrum znajdzie się więcej miejsca do mieszkania niż pierwotnie zakładano. Funkcje mieszkalne mogą być realizowane w pierwotnie jednofunkcyjnych budynkach, takich jak H6 czy B8 (na wyższych kondygnacjach).

- Wymaga to jednak nowego podejścia, opartego np. na budownictwie na wynajem oraz tworzenia mieszkań dedykowanych ludziom młodym (co-livingi). Osobiście marzyłby mi się także dom wielopokoleniowy. To oczywiście podejście trudniejsze niż sprzedaż terenu developerom zainteresowanym budowaniem na własność, ale bez porównania – bardziej innowacyjne i odpowiadające na oczekiwania ludzi doceniających życie w tzw. mieście 15-minutowym, w tym – kadry menedżerskiej nowoczesnych zakładów lokowanych i uruchamianych np. w trefie ekonomicznej w Tucznawie – przyznaje Wojciech Czyżewski.

Jako przykłady takiego podejścia do rynku nieruchomości spółka podaje np. 140-metrowy wieżowiec Liberty Tower, który powstanie przy skrzyżowaniu ulic Żelaznej i Grzybowskiej na warszawskiej Woli. Inwestycja obejmuje realizację 42-kondygnacyjnej wieży wraz z 9-kondygnacyjnym podium i garażem podziemnym. W części wysokościowej budynku sięgającego aż 140 metrów, znajdzie się ponad 500 wykończonych apartamentów (powierzchnia od 32 do 132 m kw.), przeznaczonych na długoterminowy najem.

Inny przykład to budynki firmy Golub GetHouse – Inspirentals, ul. Postępu na Służewcu Przemysłowym, w samym sercu Mordoru. Postępu Apartments to zespół czterech budynków połączonych szklanym sercem, zlokalizowanym w środkowej części nieruchomości z pełnym otwarciem na zielone patia. Wejście do budynków będzie prowadziło przez lobby z czynną całodobowo recepcją. W ramach projektu powstanie 371 jednostek mieszkalnych (o powierzchni od 26 do 71 m2), które wynajmowane będą z w pełni wyposażoną kuchnią, łazienką i zabudową meblową. Natomiast jeśli chodzi o pozostałe pomieszczenia, inwestor zaoferuje pakiety wykończeniowe, na podstawie których najemcy będą mogli doposażyć mieszkanie poprzez leasing mebli.

Jakie w tym wszystkim miejsce dla przedsiębiorców?

Projekt ma wpłynąć pozytywnie na transformację regionu, ponieważ jego elementem jest m.in. utworzenie centrum wspierania przedsiębiorczości, w którym będą miały szansę powstawać nowe firmy, które będą tworzyć miejsca pracy w sektorze usług, w sektorach związanych z kluczowymi inwestycjami w mieście Dąbrowa Górnicza, miastach Zagłębia oraz obszarach zdefiniowanych we współpracy z Zagłębiowską Izbą Gospodarczą i partnerami projektu „Wschodnia brama innowacji Województwa Śląskiego”. Formuła centrum przedsiębiorczości łączyć ma w sobie możliwości ulokowania firmy w przestrzeniach FPŻ oraz wsparcie Zagłębiowskiej Izby Gospodarczej w budowaniu biznesu. Dodatkowo, w ramach projektu planuje się wykorzystanie funduszy na wsparcie bezpośrednie działalności gospodarczej wraz ze szkoleniami dotyczącymi sposobu prowadzenia działalności oraz pomoc w poszukiwaniu partnerów biznesowych.

Zbudowanie projektu w oparciu o potrzeby mieszkańców i uruchomienie w przestrzeni przedsiębiorczości dodatkowych aktywności ma przyciągnąć i skłonić młodych i utalentowanych ludzi do pozostania w województwie śląskim i związania z nim swojej aktywności zawodowej i przyszłości.

Planuje się, że infrastruktura centrum będzie wykorzystana jako element tzw. living lab czyli laboratorium dla testowania ekologicznych rozwiązań, których autorami będą firmy ( w tym start-upy) zlokalizowane w przestrzeni centrum. W obszarze testowania zostaną uruchomione m.in. przestrzenie miejskie i przedsięwzięcia uzgodnione z parterami, jak i przedsiębiorcami, których profil będzie pożądanym dla lokowania się w nowym centrum.

Nowe centrum przedsiębiorczości w Fabryce Pełnej Życia ma być miejscem wpisującym się w koncepcję slow life, w której dąży się do wysokiej jakości życia, wspiera się różnorodność, promuje lokalne produkty oraz poszanowanie środowiska naturalnego Działania związane z rozwojem przedsiębiorczości zostaną nakierowane na stworzenie miejsca, którym przedsiębiorcy będą mogli łączyć tradycyjny model prowadzenia biznesu i zabezpieczyć swoje potrzeby w zakresie powierzchni biurowej z wykorzystaniem modelu living lab, czyli wykorzystaniem potencjału nowych przestrzeni miejskich i odwiedzających je mieszkańców do testowania produktów i usług. Chodzi o stworzenie miejsca bezpiecznego, przyjaznego mieszkańcom (przestrzeń włączająca), poprzez uwzględnienie potrzeb wszystkich grup społecznych: dzieci, młodzieży, osób w wieku produkcyjnym, przedsiębiorców, seniorów, osób z niepełnosprawnościami. Ma być to również obszar funkcjonowania lokalnych usług dla mieszkańców, m.in. oferta „ginących zawodów”.

Przestrzenie publiczne i współdzielone zaprojektowane zostały odpowiednio do ludzkiej skali i potrzeb poprzez: wyłączenie ruchu kołowego na obszarze Fabryki Pełnej Życia i wprowadzenie strefy uspokojonego ruchu w jej sąsiedztwie, dominującą rolę zieleni miejskiej, kontaktu z wodą, małej architektury, rozbudowaną ofertę gastronomiczną, kulturalną, rozrywkową i rozwoju przedsiębiorczości.

Jak wynika z analizy ekonomicznej i szczegółowej koncepcji urbanistyczno-architektonicznej, szacuje się, że realizacja inwestycji przyniesie ok. dwa tysiące nowych miejsc pracy.

19 maja 2021 roku 2021 Rada Miejska w Dąbrowie Górniczej podjęła uchwałę w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla terenów położonych w rejonie Fabryki Pełnej Życia.

Gastronomia na wysokim poziomie. Dąbrowar jest już „nasz”

W hali H3 (na parterze) przewidziana została realizacja tzw. strefy gastronomii na wzór Hali Koszyki w Warszawie (10 konceptów kulinarnych). Wszystkie planowane obiekty o przeważającej funkcji mieszkalnej będą miały natomiast partery usługowe, także z przeznaczeniem na lokale gastronomiczne. To samo dotyczy kolejnych pofabrycznych hal Defum: H7, H6, H8.

- Jako miejsce dla miłośników piwa i dobrego jedzenia został zaplanowany budynek H1. Idealnie nadaje się pod minibrowar z przestrzenią do konsumpcji i organizacji wydarzeń. Jako ciekawostkę dodam, że spółka Fabryka Pełna Życia pozyskała od pracowni HEINLE WISCHER UND PARTNER ARCHITEKCI Sp z o.o. z siedzibą we Wrocławiu prawo do nazwy DĄBROWAR – podkreśla Wojciech Czyżewski.

Jak dodaje od grudnia 2019 roku, kiedy to zlecono wyburzenie dawnego budynku modelarni zakładów Defum, posadowionego w bliskim sąsiedztwie Nieruchomości – do października 2021 roku, kiedy opracowano projekty umów dotyczących zbycia, w pierwszej kolejności, nieruchomości pod budowę budynku B9 – zarząd spółki Fabryka Pełna Życia prowadzi cały szereg zadań (w tym zadań dot. wsparcia tzw. trzeciego sektora, rozwoju przedsiębiorczości, zadań kulturalnych, edukacyjnych, etc.), zmierzających do realizacji wyznaczonego celu.

- A jest nim stworzenie na terenach dawnych zakładów Defum nowego centrum Dąbrowy Górniczej, w oparciu o wnioski z procesu konsultacyjno-badawczego realizowanego w latach 2017-2019 w ramach tzw. Modelowej Rewitalizacji Miast i ustalenia tzw. szczegółowej koncepcji urbanistyczno-architektonicznej, wyłonionej w drodze międzynarodowego konkursu architektonicznego organizowanego przez SARP Katowice – podsumowuje Wojciech Czyżewski.