Dąbrowa Górnicza ma 106 lat, ale jej historia jest znacznie starsza - ZDJĘCIA. 18 sierpnia miasto świętowało swoje urodziny

Dąbrowa Górnicza jako miasto ma 106 lat, jednak jej korzenie sięgają dużo głębiej. Dzieje zapisane są ważnymi wydarzeniami, tworzonymi przez wyjątkowych ludzi i krzyżującymi się z tym, co odegrało istotną rolę w historii Polski, Europy, a nawet świata. Historię miasta, na przestrzeni wieków, tworzyło wiele osób – powszechnie znanych i anonimowych. W kronikach zapisał się szereg ciekawych sylwetek godnych przybliżenia. W historii można odnaleźć dużo interesujących wydarzeń, które w mniejszy czy większy sposób zaważały na losach Dąbrowy Górniczej. Różna była ich ranga i rola, różne podłoża i przebieg.

Pierwszą wzmiankę o Dąbrowie można znaleźć w dokumentach parafii będzińskiej – w 1726 roku odbył się tam najstarszy znany chrzest mieszkanki Dąbrowy. Około 1785 roku na terenie dzisiejszego Parku Hallera odkryto złoża węgla kamiennego i w tym właśnie miejscu, w 1796 roku powstała pierwsza kopalnia odkrywkowa węgla kamiennego „Reden”. W 1815 roku Dąbrowa została włączona w obręb Królestwa Kongresowego.

Z inicjatywy Stanisława Staszica poczyniono w rejonie Dąbrowy szereg inwestycji. Między innymi w 1818 roku rozpoczęto budowę osiedla górniczego przy działającej nadal kopalni „Reden”. Wioska przeistaczała się powoli w duże osiedle robotnicze zwane następnie Dąbrową Górniczą.

Dalszy jego rozwój nastąpił dzięki budowie w 1839 roku Huty Bankowej. Jej lokalizacja w centrum dzisiejszego miasta przesądziła o układzie urbanistycznym na następne dziesiątki lat. Na przełomie XIX i XX wieku Dąbrowa była największym skupiskiem inteligencji technicznej w Zagłębiu; jej kuźnią była Szkoła Górnicza Sztygarka. Historia tej szkoły to piękne karty w dziejach polskiego górnictwa i walk rewolucyjnych. Sztygarka wydawała też ważne czasopismo naukowe – „Przegląd Górniczo-Hutniczy”.

Miasto ma swoje symbole – herb, flagę, sztandar i hejnał.

Herb miasta, autorstwa Dariusza Dessauera z Polskiego Towarzystwa Heraldycznego zawiera elementy nawiązujące do polskości miasta – wizerunek orła i nazwy miasta – trzy zielone żołędzie, a czarny młot główną profesję pierwszych mieszkańców miasta.

Hejnał miasta został oficjalnie przyjęty przez Radę Miejską 19 września 2001 roku. Jego autorem jest Dariusz Ziółek, znany muzyk pochodzący z Dąbrowy Górniczej. Utwór został zaaranżowany na trzy instrumenty dęte: dwie trąbki i puzon. Hejnał jest inspirowany folklorem Zagłębia Dąbrowskiego.

Hejnał odgrywany jest w miejscach obrad i uroczystości, z okazji świąt i rocznic miejskich oraz innych ważnych wydarzeń o charakterze lokalnym. Można było go usłyszeń m.in. podczas uroczystej sesji Rady Miejskiej, kiedy to miastu nadany został sztandar.

Flaga miasta ma czterokolorowe pasy ułożone poziomo: biały, zielony, czarny i czerwony. Podobnie, jak w herbie, jej kolorystyka nawiązuje zarówno do polskości miasta, jak i do tradycji górnictwa. Uchwałą Rady Miejskiej 1996 na chorągwi umieszczono herb Dąbrowy.

Symbole miasta zostały ustanowione uchwałą Rady Miejskiej w Dąbrowie Górniczej, która weszła w życie 25 września 1996 roku.

26 listopada 2008 roku na uroczystej sesji Rady Miejskiej, radni podjęli uchwałę o nadaniu sztandaru miastu. Na jego awersie umieszczono godło państwowe. Rewers zdobi herb miasta i dwie daty: 1916, czyli moment uzyskania przez Dąbrowę praw miejskich oraz 2008- rok ustanowienia sztandaru. Jest on ważnym symbolem, który towarzysząc miejskim i państwowym uroczystościom, podkreśla ich rangę.

Komitety obywatelskie kłady podwaliny pod samorząd

Prawa miejskie Dąbrowa dostała 18 sierpnia 1916 roku. Był to proces formalny (podobnie jak w przypadku Sosnowca, który w 1902 roku przekształcił się w miasto z 60 tysięcznej wsi), lecz okoliczności zgoła wyjątkowe. Dąbrowa stała się miastem z rozkazu wodza armii austriackiej. Tej samej, która w listopadzie 1918 została rozbrojona przez młodych dąbrowian, skupionych wokół organizacji niepodległościowych i 12. Zagłębiowskiej Drużynie Harcerskiej. Władzy w mieście odradzająca się Polska nie zmieniła – prezydentem miasta ponownie został dr Adam Piwowar, piastujący swój urząd od roku 1917. Obszar ówczesnego miasta obejmował dzisiejsze centrum wraz z Hutą Bankową, Starą Dąbrową, Redenem i Staszicem. Od 1919 roku decyzją nowej Rady Miejskiej miasto nazywa się Dąbrowa Górnicza. W jej herbie do dziś znajdziemy nawiązanie do ziemi, górnictwa i polskości.

W Królestwie Polskim przed rokiem 1914 nie było samorządu. Miastami rządziły władze oparte na mianowanych rosyjskich urzędnikach. Samorządność skupiała się w różnego typu organizacjach: stowarzyszeniach, towarzystwach, spółdzielniach, resursach. Były to działania legalne, często jednak uzupełniane aktywnością nieoficjalną, czy wręcz nielegalną. W oparciu o to zaplecze, w momencie wybuchu wojny, w miastach Królestwa Polskiego mogły, oddolnie, powstawać niezależne władze obywatelskie. Przyjęły one formę komitetów obywatelskich mających zapewnić funkcjonowanie społeczności lokalnych w czasach wojennej pożogi.

W Dąbrowie Górniczej, gdzie budowa samorządności łączyła się z nadaniem praw miejskich, osoby znane ze składu komitetu obywatelskiego pełniły najwyższe funkcje we władzach samorządowych. Byli to np. Edward Kosiński (pierwszy burmistrz Dąbrowy), Adam Piwowar (pierwszy prezydent wybrany w powszechnych wyborach) czy Kazimierz Srokowski (naczelnik miejskiego wydziału skarbowego).