Gigantyczne zadłużenie lokatorów mieszkań socjalnych w Dąbrowie Górniczej. To już 22 mln zł, ale to nie koniec kłopotów

Zadłużenie rośnie, nie ma mowy o eksmisji

Podczas ostatniej, grudniowej sesji Rady Miejskiej w Dąbrowie Górniczej, omawiany był m.in. projekt uchwały budżetowej na 2022 rok. Znalazły się w niej zapisy o dotacji przedmiotowej dla Miejskiego Zarządu Budynków Mieszkalnych w wysokości 4 mln 182 tys. zł oraz dotacji celowej na zadania i zakupy inwestycyjne w kwocie 1 mln 25 tys. zł. Takie propozycje finansowe wzbudziły zastrzeżenia radnego klubu PiS Grzegorza Jaszczury, który podkreślił m.in., że zobowiązania wymagalne MZBM wobec wspólnot mieszkaniowych są bez większych zmian. Wynoszą na 31 października 2021 roku 4 mln 676 tys. 78,10 zł.

- Wydaje mi się, że działania oszczędnościowe, o które wielokrotnie się upominałem, nie przynoszą tam pozytywnych rezultatów i tłumaczeniem nie może być tylko pandemia – mówił Grzegorz Jaszczura.

Sytuację starał się wyjaśnić prezydent miasta Marcin Bazylak.

- Nie pomaga nam sytuacja, w której nie możemy karać w żaden sposób tych, którzy nie płacą czynszu za mieszkania w zasobach gminy. Niestety, przy najwyższym socjalu w kraju, jaki możemy sobie wyobrazić, jest największe zadłużenie w historii. To jest już patologia niepłacenia czynszów – podkreślił Marcin Bazylak.

- Nie możemy grozić eksmisją, ponieważ nie ma takich regulacji, które by na to pozwalały. Stosowalibyśmy to narzędzie nie po to, żeby ludzie nie mieli gdzie mieszkać, tylko żeby z tych pieniędzy, które otrzymują od państwa, płacili podstawowe zobowiązania publiczne, czyli opłaty za czynsz i media. W momencie, gdy ktoś nie płaci za prąd, mimo tego, że to są spółki skarbu państwa, to tego prądu nie ma. W przypadku, kiedy nie płaci za mieszkanie, to zwiększa koszty funkcjonowania MZBM-u w całym mieście. To zadłużenie to ponad 60 mln zł. Nie mamy narzędzia, by z tym walczyć i płacą za to wszyscy mieszkańcy naszego miasta – dodał.

- Obecnie zgodnie z obowiązującym prawem nie ma możliwości przeprowadzania eksmisji wobec dłużników lokali mieszkalnych znajdujących się w zasobach gminy. Zgodnie z art. 15zzu pkt. 1 ustawy z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz.U. z 2021 r. poz. 2095 z późn. zm.) w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID-19 nie wykonuje się tytułów wykonawczych nakazujących opróżnienie lokalu mieszkalnego, czyli od marca 2020 roku do dziś. Dlatego w 2020 oraz 2021 roku nie wykonano w Dąbrowie Górniczej żadnych eksmisji - tłumaczy Joanna Krampus, zastępca dyrektora Miejskiego Zarządu Budynków Miejskich w Dąbrowie Górniczej.

22 mln zł długu, to tylko zobowiązania lokatorów mieszkań "socjalnych"

Postanowiliśmy więc sprawdzić, skąd tak duże zadłużenia i jak MZBM może radzić sobie w tej niecodziennej sytuacji finansowej?

Jak usłyszeliśmy MZBM spłaca zaległości właściciela mieszkań gminnych we wspólnotach mieszkaniowych na bieżąco, w miarę posiadanych funduszy. Średni miesięczny koszt utrzymania mieszkań gminnych we wspólnotach mieszkaniowych to 900 tysięcy zł, co daje rocznie około 10 mln 800 tys. zł.

- W stosunku do naliczeń wspólnot mieszkaniowych, z wpłat najemców MZBM uzyskuje ok. 75 procent kwoty przeznaczanej na zapłatę bieżących należności – tłumaczy Joanna Krampus.

Dotacja przedmiotowa, którą otrzymuje MZBM z budżetu miejskiego, przeznaczana jest na wyrównanie kosztów utrzymania mieszkaniowego zasobu gminy oraz na zwolnienie z czynszu organizacji pozarządowych. Natomiast dotacja celowa zaplanowana na rok 2022 rok, to pieniądze przeznaczone na wkład własny na realizację zakupów i zadań inwestycyjnych

Jak dowiedzieliśmy się w MZBM w mieszkaniowym zasobie gminy zamieszkują osoby o niskich dochodach oraz osoby, które zostały eksmitowane z zasobów gminnych oraz innych zasobów mieszkaniowych. Regularne opłacanie czynszu często nie jest priorytetem dla tych najemców. Zaległości najemców mieszkań "socjalnych" na dzień 30 października 2021 r. wynoszą 22 mln 783 tys. 247,03 zł.

- Należy podkreślić, że są to zaległości dotyczące tylko lokali czynnych, czyli obecnych najemców i użytkowników lokali gminnych mieszkalnych socjalnych. Natomiast kwota 60 mln zł, to należności wymagalne, zasądzone, obejmujące należności wszystkich najemców lokali socjalnych, mieszkalnych oraz użytkowych – mówi Joanna Krampus.

Ile mieszkań "socjalnych" w Dąbrowie Górniczej?

Jak dodaje Joanna Krampus w 2019 r. ustawa o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego zniosła pojęcie lokalu socjalnego, a tym samym wymóg wydzielania tych lokali z mieszkaniowego zasobu gminy. Obecnie zasób mieszkaniowy gminy to 3004 lokale mieszkalne. Według stanu na 28 grudnia 2021 r. lokali z najmem socjalnym jest 801. Mieszkania z najmem socjalnym zlokalizowane są na terenie całej Dąbrowy Górniczej, a w szczególności w centrum, Gołonogu, Strzemieszycach, Ząbkowicach oraz na Zielonej.

W mieszkaniach z najmem socjalnym mieszka dziś w Dąbrowie Górniczej 1816 osób. Zgodnie z projektem listy osób zakwalifikowanych do zawarcia umowy najmu socjalnego lokalu, sporządzonym na 26 listopada 2021 r., zakwalifikowanych do najmu socjalnego lokalu z zasobu gminy Dąbrowa Górnicza pozostało 101 gospodarstw domowych.

Zgodnie z zarządzeniem nr 210.2015 prezydenta miasta Dąbrowa Górnicza z 25.03.2015 r. stawka za 1 m kw. lokalu przeznaczonego do najmu socjalnego wynosi 1,80 zł. Średnio miesięczny czynsz najmu socjalnego bez opłat niezależnych wynosi: 54,71 zł. Średnia powierzchnia lokalu z najmem socjalnym wynosi: 30,86 m kw, a średni miesięczny czynsz najmu socjalnego wraz z opłatami niezależnymi (opłata za wywóz nieczystości, zaliczka na centralne ogrzewanie, zaliczka na wodę) wynosi 293 zł.

Opłata za energię elektryczną nie jest wliczona do czynszu, ponieważ każdy najemca lokalu gminnego zawiera indywidualną umowę z zakładem energetycznym i jest rozliczany na podstawie wskazań licznika. Koszty ogrzewania mieszkania są uzależnione od wyposażenia budynku w instalację grzewczą. W lokalach, które ogrzewane są centralnym ogrzewaniem zaliczki na centralne ogrzewanie uzależnione są od kosztów ogrzewania danego budynku i naliczane są na podstawie otrzymanych faktur z Tauronu Ciepło za dany okres rozliczeniowy. Średni koszt zaliczki w tych mieszkaniach wynosi 6,77zł/m kw. W budynkach, które nie posiadają instalacji centralnego ogrzewania, lokale wyposażone są w ogrzewanie piecowe lub elektryczne.

Co robią, by odzyskać pieniądze?

Jakie zatem miasto i MZBM mają dziś instrumenty, by ściągać zaległe płatności z najemców mieszkań socjalnych? MZBM prowadzi różne działania windykacyjne.

To m.in. windykacja miękka, polegająca na negocjacjach z najemcami oraz byłymi najemcami lokali mieszkalnych posiadających zadłużenie z tytułu czynszu oraz mediów. Negocjacje polegają na przeprowadzaniu rozmów telefonicznych jak i wzywaniu do siedziby MZBM dłużników i informowaniu ich, że w przypadku dalszego zadłużania się sprawa zostanie przekazana do sądu, co spowoduje powiększenie się zaległości o koszty sądowe a po przekazaniu sprawy do komornika o koszty prowadzonego postępowania egzekucyjnego.

- Celem uniknięcia powiększania się zaległości o wyżej wymienione koszty proponowana jest spłata zaległości w układzie ratalnym zgodnie z Uchwałą Nr L/884/10 Rady Miejskiej w Dąbrowie Górniczej z 28 kwietnia 2010 r. w sprawie zasad, sposobu i trybu udzielania ulg w zakresie należności pieniężnych mających charakter cywilnoprawny, przypadających gminie Dąbrowa Górnicza oraz jej jednostkom organizacyjnym. W przypadku zawarcia układu ratalnego regulowany jest czynsz bieżący, przy jednoczesnej spłacie zaległości w ratach. Do miękkiej windykacji należy również wpisywanie dłużników do Biura Informacji Gospodarczej InfoMonitor S.A. (BIG InfoMonitor). Wpisanie dłużnika do Rejestru Dłużników BIG InfoMonitor oznacza, że o zadłużeniu dowiedzą się banki i inne podmioty korzystające z baz BIG-u. Osoba zadłużona i wpisana do Rejestru Dłużników może spotkać się z odmową udzielenia kredytu, pożyczki, zakupów ratalnych, usług abonamentowych i innych – przyznaje Joanna Krampus.

Innym sposobem odzyskania należności jest tzw. windykacja twarda, polegająca na zasądzaniu zaległości czynszowych, czyli oddawaniu spraw do sądu, celem wydania nakazu zapłaty wobec zadłużonych lokatorów. W przypadku dalszego braku spłaty zaległości, podejmowane są działania polegające na przekazywaniu prawomocnego nakazu zapłaty do komornika sądowego wraz z wnioskiem o wszczęcie postępowania egzekucyjnego.

W 2020 roku odzyskanych zostało 1 mln 350 tys. 771,13 zł. W 2021 roku ufało się natomiast odzyskać 1 mln 475 tys. 947,21 zł. Te kwoty dotyczą tylko lokali socjalnych czynnych, czyli obecnych najemców i użytkowników lokali gminnych mieszkalnych socjalnych.