Indeksy dla wszystkich

Rozmowa z Dorotą Kowalczyk, pełniącą obowiązki dyrektora Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Hugona Kołłątaja w Dąbrowie Górniczej

Dziennik Zachodni: Zamierzacie wznowić działalność Uniwersytetu dla Wszystkich. Skąd w ogóle wziął się taki pomysł?

Dorota Kowalczyk: W tym roku biblioteka obchodzi stulecie. W 1906 roku na terenie miasta powstał dąbrowski oddział Warszawskiego Uniwersytetu dla Wszystkich, stanowiący zalążek obecnej biblioteki. Jubileusz placówki jest więc znakomitą okazją, by nawiązać do najlepszych tradycji czytelniczych i wskrzesić ducha Uniwersytetu dla Wszystkich.

DZ: Na jakich zasadach funkcjonował uniwersytet sto lat temu?

D. K.: Na początku ubiegłego stulecia na ziemiach polskich pod zaborami zaczęły powstawać uniwersytety dla wszystkich. Przy uniwersytetach z kolei tworzyły się czytelnie i biblioteki. Propagowały rodzimą kulturę. Członkowie uniwersytetów oddawali na rzecz bibliotek swoje księgozbiory. Po odzyskaniu niepodległości biblioteki działające przy uniwersytetach stawały się samodzielnymi placówkami, przejmowanymi przez magistraty poszczególnych miast. Podobnie było w naszym mieście. Organizatorami biblioteki przy tutejszym uniwersytecie byli Adam Piwowar, Szymon Starkiewicz oraz Cecylia i Jan Kozłowscy. W okresie zaostrzenia przez władze carskie przepisów małżeństwo Kozłowskich celem ratowania biblioteki przejęło księgozbiór. W 1918 roku pieczę nad biblioteką sprawowało Towarzystwo Biblioteki dla Wszystkich im. Hugona Kołlątaja. W 1928 roku biblioteka została przekazana pod zarząd miasta.

DZ: W jaki sposób będzie działał obecny Uniwersytet dla Wszystkich?

D. K.: Projekt reaktywowania uniwersytetu złożyliśmy w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Udało nam się pozyskać 15,5 tys. złotych na uruchomienie projektu. W ramach Uniwersytetu dla Wszystkich przedstawiciele świata nauki i kultury, autorytety w swoich dziedzinach poprowadzą wykłady dla naszych czytelników. Zorganizowane zostaną także wystawy powiązane z tematyką wykładów.

DZ: Czy wykłady będą miały charakter otwarty?

D. K.: Udział w prelekcjach będzie bezpłatny. Spotkania planujemy na około 100 osób i w związku z tym przeprowadzimy zapisy do Uniwersytetu dla Wszystkich. Przewidujemy wydrukowanie specjalnych indeksów dla słuchaczy. Na podstawie tych indeksów będą mogli wypożyczać książki we wszystkich oddziałach naszej biblioteki nawet na 2 miesiące.

DZ: W ramach promocji Uniwersytetu dla Wszystkich ma powstać specjalna witryna internetowa. Co się na niej znajdzie?

D. K.: Będą to m.in. zapowiedzi wykładów wraz z sylwetkami prelegentów oraz ich dorobkiem wydawniczym. Poza tym po każdym spotkaniu, zarówno wykład oraz wystawa zostaną omówione i zilustrowane zdjęciami. W miarę możliwości będziemy zamieszczać na stronie wywiady z prelegentami. Przewidujemy również miejsce na komentarze czytelników. Witryna powinna działać pod koniec września.

DZ: Kiedy ruszy uniwersytet?

D. K.: Inauguracja odbędzie się 20 października podczas uroczystej gali. Pierwszy wykład wygłosi prof. Jan Malicki, dyrektor Biblioteki Śląskiej i honorowy rektor Uniwersytetu dla Wszystkich. Profesor uznał, że wznowienie tej cennej inicjatywy z okresu zaborów jest znakomitym pomysłem, zachęcającym mieszkańców do większego uczestnictwa w wiedzy i kulturze.

DZ: Pod warunkiem, że projekt będzie kontynuowany w kolejnych latach. Czy tak się stanie?

D. K.: Chcielibyśmy kontynuować działalność uniwersytetu. Będziemy występować o wsparcie na dalsze jego prowadzenie.