Kwesta na dąbrowskich cmentarzach na ratowanie nagrobków. Możemy pomóc [ZDJĘCIA]

Kwesta na dąbrowskich cmentarzach na ratowanie nagrobków [ZDJĘCIA]

W tym roku kwesta odbędzie się na cmentarzu przy ulicy Starocmentarnej oraz na cmentarzu przy ulicy 11 listopada. Pieniądze zbierane są już od trzech lat, a od tego roku wspólnie z Hufcem ZHP Dąbrowa Górnicza.

TPDG współpracuje z proboszczem parafii św. Barbary Wojciechem Stachem i proboszczem parafii Najświętszej Marii Panny Anielskiej Andrzejem Stasiakiem. Ponadto kwesta jest objęta honorowym patronatem biskupa sosnowieckiego ks. Grzegorza Kaszaka. Kwesta trwać będzie w godzinach 10.00 – 16.00 w niedzielę (30 października), poniedziałek (31 października) oraz 1 listopada.

- Zaprosiliśmy do udziału m.in. członków klubu radnych TPDG Zbigniewa Łukasika, Wiesława Wiekierę, Piotra Chałudę i Ryszarda Harańczyka oraz poseł Beatę Malecką Liberę, prezydenta Zbigniewa Podrazę, zastępcę prezydenta Marcina Bazylaka, zastępcę prezydenta Damiana Rutkowskiego, dyrektor PKZ Małgorzatę Majewską – mówią organizatorzy kwesty.

Kwestę przygotowuje komitet organizacyjny w składzie: Arkadiusz Rybak, Jan Kozak, Zbigniew Bujnowski. Do tej pory udało się już odnowić kilka grobów na cmentarzu przy ulicy Starocmentarnej. To groby: Mikołaja Dziubka – powstańca styczniowego, Aleksandra Popiela - powstańca styczniowego, Pawła Haza - obywatela Dąbrowy Górniczej oraz grobowiec rodziny Piwowarów, w tym Adama Piwowara – pierwszego prezydenta.

W tym roku odnowiony został natomiast nagrobek Juliana Polcera – budowniczego pierwszego kościoła w Dąbrowie Górniczej. Julian Polcer był związany z Dąbrową Górniczą od połowy XIX wieku. Jako budowniczy Zachodniego Okręgu Górniczego zajmował się wszelkimi inwestycjami budowlanymi w regionie. M.in. wspomagał swoją wiedzą rozbudowę kościoła w Gołonogu w latach 1858 - 1859. Zasłużył się także dla dąbrowskiej kultury biorąc udział w Komitecie Opiekuńczym Biblioteki. W latach 1875 - 1877, działając w komitecie budowy kościoła, zaprojektował i wybudował pierwszą dąbrowską świątynię pod wezwaniem św. Aleksandra. Kościół ten w następnych latach po wyburzeniu fasady z wieżami stał się kaplicą boczną bazyliki pw. Najświętszej Marii Panny Anielskiej.

Cmentarz po wezwaniem św. Józefa przy ulicy 11 listopada

Cmentarz przy obecnej ulicy 11 Listopada powstał w pierwszej połowie 1914 roku. Wtedy to w związku ze staraniami jakie podjął dozór kościelny parafii Najświętszej Maryi Panny Anielskiej władze carskie nadały tejże parafii grunt o powierzchni 8 hektarów i 758 m kw. Teren ten wydzielono z obszarów administrowanych przez Nadleśnictwo Dąbrowa. Poświęcenia nowego cmentarza dokonał 25 sierpnia 1914 roku (a zatem już podczas I wojny światowej) ksiądz Grzegorz Augustynik.

Wobec braku na cmentarzu kaplicy przedpogrzebowej kondukty żałobne podążały tutaj wprost z bazyliki Najświętszej Maryi Panny Anielskiej. Zamiar wybudowania kaplicy powstał już w latach międzywojennych. W 1936 roku parafia zamówiła niezrealizowany projekt takiej kaplicy. W okresie II wojny światowej okupanci hitlerowscy zdecydowali o przeznaczeniu kaplicy Porcjunkula na kaplicę przedpogrzebową. Stąd prowadzono kondukty pogrzebowe przez cały okres wojny. Od lat 70. XX wieku pogrzeby przeprowadzano z pobliskiego kościoła pod wezwaniem Chrystusa Króla. Dzięki staraniom ks. Andrzeja Stasiaka od 1 lipca 2013 roku działa kaplica cmentarna.

Zespół nagrobków z przełomu XIX i XX wieku stanowi o wielkiej wartości historycznej i artystycznej tutejszego cmentarza. Spoczywają tutaj m.in. jeńcy włoscy zmarli w Dąbrowie Górniczej podczas I wojny światowej oraz dąbrowiacy – żołnierze polegli podczas tejże wojny.

Cmentarz przy ulicy Starocmentarnej

Obecny cmentarz parafii św. Barbary był pierwotnie pierwszym cmentarzem na terenie Dąbrowy Górniczej. Do czasu jego założenia prochy tutejszych mieszkańców składano na cmentarzu w Będzinie. Najstarsza nekropolia dąbrowskasłużyła parafii pod wezwaniem Świętego Aleksandra, anastępnie parafii Najświętszej Maryi Panny Anielskiej. Powstała ona najprawdopodobniej około roku 1887, kiedy to katolicy dąbrowscy rozpoczęli starania o odłączenie się od parafii Świętej Trójcy w Będzinie.

Prawdopodobnie wówczas wytyczono cmentarz na granicy z Zagórzem, pomiędzy zakładami przemysłowymi takimi jak kopalnia Reden, kopalnia Ignacy (później przemianowana na Mortimer) i huta cynku Paulina. Teren cmentarza pierwotnie należał do władz górniczych Zachodniego Okręgu Górniczego, które przekazały go wspólnocie parafialnej. Związane to było z osobą inżyniera Wincentego Choroszewskiego, naczelnika tegoż okręgu, który angażował się żywo w sprawy parafii dąbrowskiej, będąc w komitecie budowy bazyliki Najświętszej Maryi Panny Anielskiej. Dopiero w 1891 roku uzyskano oficjalne pozwolenie administracji państwowej na urządzanie pochówków na tym cmentarzu. Przełom XIX i XX wieku stał pod znakiem ogromnej rozbudowy Dąbrowy Górniczej oraz kilkakrotnego zwiększenia liczby jej ludności. Stąd już w 1914 roku cmentarz tutejszy był całkowicie wypełniony pochówkami i zapadła decyzja o jego zamknięciu.Pojedyncze pochówki realizowano tutaj przez wszystkie następne lata.

Cmentarz został przekazany parafii pod wezwaniem świętej Barbary w 1957 roku.Znajduje się tutaj kaplica cmentarna pod wezwaniem Świętej Barbary, założona w latach 70. XX wieku i rozbudowana w 1985 roku. W latach 1985 – 2005 uporządkowano obszar cmentarza, który zajmuje obszar ponad 2 hektarów. W 1990 roku wznowiono tutaj pochówki.

Zespół nagrobków z przełomu XIX i XX wieku stanowi o wielkiej wartości historycznej i artystycznej tutejszego cmentarza. Złożono tutaj prochy wielu osobistości, które zapisały się w historii miasta. Są to między innymi: Leopold Piwowar – członek komitetu budowy bazyliki oraz jego syn Adam Piwowar – pierwszy prezydent miasta. Znajdziemy tutaj także nagrobek Juliana Polcera – architekta, projektanta pierwszego kościoła w Dąbrowie Górniczej. Pochowany tutaj Korneli Kozłowski to z kolei pierwszy historyk zagłębiowskiego górnictwa. Wśród nagrobków zobaczyć możemy także mogiłę Edwarda Miętki – bojownika Polskiej Partii Socjalistycznej, zabitego przez Kozaków w 1906 roku oraz mogiły powstańców styczniowych Aleksandra Popiela, Sołtyska i Mikołaja Dziubka (odnowiony przez TPDG).