Bazylika NSPJ w Strzemieszycach będzie remontowana. Parafia dostała 3,57 miliona złotych wsparcia. Przetarg coraz bliżej

Bazylika NSPJ w Dąbrowie Górniczej-Strzemieszycach: dach będzie remontowany

Na terenie woj. śląskiego dziewięć kościołów otrzyma dofinansowanie na renowację z Rządowego Programu Odbudowy Zabytków. W tym gronie znalazła się dąbrowska bazylika w dzielnicy Strzemieszyce. Stosowną uchwałę w sprawie udzielenia dotacji na prace konserwatorskie, restauratorskie i roboty budowlane przy zabytku wpisanym do rejestru zabytków, położonym na terenie miasta Dąbrowa Górnicza, w ramach Rządowego Programu Odbudowy Zabytków, zaakceptowali podczas ostatniej, styczniowej sesji radni Rady Miejskiej.

W 2024 i 2025 roku dotacja na realizację inwestycji pn.: ,,Prace konserwatorskie bazyliki Najświętszego Serca Pana Jezusa w Dąbrowie Górniczej'' dla parafii NSPJ w Dąbrowie Górniczej wyniesie 3 mln 570 tys. zł. Przedsięwzięcie będzie polegać na wykonaniu naprawy, impregnacji i konserwacji całości drewnianej konstrukcji więźby dachowej, wymianie istniejącej drewnianej wieżyczki wraz z jej konstrukcją wsporczą i odbudowie elementów dekoracyjnych wieżyczki nad dachem. Te wszystkie prace wykonane zostaną w kościele parafialnym pw. NSPJ, wpisanym do rejestru zabytków nieruchomych woj. śląskiego pod numerem A/538/2019.

Dotacja na remont dachu i odbudowę wieżyczki wyniesie 3,5 mln zł w ramach Rządowego Programu Odbudowy Zabytków oraz 70 tys. zł, która to kwota stanowi wkład własny gminy Dąbrowa Górnicza.

Gmina Dąbrowa Górnicza zobowiązana była przekazać dotację na rzecz beneficjenta dotacji - parafii. Następnie parafia musi ogłosić postępowanie zakupowe w terminie nie dłuższym niż 12 miesięcy od dnia udostępnienia wstępnej promesy (26.07.2023r.). Po wyłonieniu wykonawcy remontu, gmina Dąbrowa Górnicza podpisze umowę w beneficjentem dotacji, zawierającą szczegóły przekazania i rozliczenia dotacji. Czas realizacji inwestycji zaplanowany został na ponad 12 miesięcy.

Bazylika NSPJ w Dąbrowie Górniczej-Strzemieszycach: najwyższy czas na działanie

Przekazane fundusze pozwolą na rozpoczęcie całego procesu, efektem którego będzie ratunek dla tej zabytkowej świątyni.

- Bez tego wsparcia nie dalibyśmy rady, parafianie nareszcie mają powody do zadowolenia, bo stan bazyliki stale się pogarszał. Remontu wymaga wieżyczka, trzeba zdjąć część dachu i zabezpieczyć więźbę dachową. Mam nadzieję, że teraz prace ruszą do przodu – mówił DZ w sierpniu ubiegłego roku ks. Zbigniew Książek, proboszcz parafii Najświętszego Serca Pana Jezusa w Dąbrowie Górniczej – Strzemieszycach.

Pierwsze pęknięcia i zarysowania na sklepieniu pojawiły się jeszcze przed 2015 rokiem, ale nie powiększały się. Zmieniło się to w latach 2015-2017. Okazało się, że pęknięcia widoczne są zarówno na sklepieniu kościoła, jak i na zewnątrz, od strony kopuły. Najpierw popękały znaczniki, założone na murach świątyni we wrześniu 2015 r, potwierdzając, że pęknięcia postępują. Kulminacją tego był moment, kiedy osiem lat temu sporty kawał tynku oderwał się od sklepienia i spadł na ławki.

Rusztowania stanęły wtedy w środku świątyni na początku listopada. Dla bezpieczeństwa parafian. Odbite zostały wszystkie luźne tynki. Część sklepienia udało się zabezpieczyć poliuretanami dwuskładnikowymi, żywicami plus utwardzaczami, a do tego doszła siatka z włókna szklanego. Spękania są klejone specjalnymi preparatami, wchodzą do każdej szczeliny, nawet najmniejszej. Poruszona została też konstrukcja więźby dachowej, by nie naciskała na konstrukcję ceglaną sklepienia kopuły.

Problem polega na tym, że sklepienie zostało zbudowane z belek sosnowych i świerkowych. Gdyby były modrzewiowe, wytrzymałyby jeszcze 100 lat. Była możliwość naprawienia więźby dachowej w momencie zmiany ciężkiej dachówki na miedzianą pokrywę dachu, ale wtedy tego nikt nie zrobił. Ciężar dachówki też był ogromny, co mogło mieć wpływ na te spękania, bo po położeniu blachy cała konstrukcja się rozprężyła.

Sytuacja uległa radykalnemu pogorszeniu zimą 2023 roku, kiedy to obfite opady i zalegający na środkowej części kopuły śnieg wywarł duży nacisk na więźbę, powodując jej dalsze osiadanie i co za tym idzie pękanie stropu kościoła. Większość prac remontowych w kościele wykonywana jest dzięki pracy Stowarzyszenia i zaprzyjaźnionych firm. Łatane był pęknięcia w suficie, odbity został puchnący tynk w ścianach. Przeprowadzona została także inwentaryzacja całej konstrukcji. Dokumentację przygotowali konserwatorzy zabytków i pracownicy Politechniki Gliwickiej. W 2019 roku udało się też sporządzić kosztorys napraw, opiewający wtedy na sumę 2,5 miliona złotych. Dziś wiadomo, że ta kwota będzie dużo wyższa.

26 kwietnia 2009 roku kościół w Strzemieszycach uzyskał tytuł bazyliki mniejszej, a świadkami tego wydarzenia byli ówczesny biskup sosnowiecki Grzegorz Kaszak, biskup pomocniczy Piotr Skucha, przedstawiciele władz wojewódzkich i miejskich, parlamentarzyści, kapłani z Polski i zza granicy, diakoni, siostry zakonne, zaproszeni goście oraz tłumy parafian.